Terapeuci często zadają pytanie „i jak się z tym czujesz?”. Pacjenci początkowo nie do końca wiedzą jak poradzić sobie z tym pytaniem. Część z nich opowiada co dzieje się z ich ciałem, część mówi o tym co myślą, część opowiada o pustce lub zmieszaniu. Aby móc rozmawiać w tym samym języku, czyli języku emocji, warto się go nauczyć, a raczej poznać, bo przecież wszyscy odczuwamy emocje.
Zacznijmy od tego czym są emocje? To Twoje doświadczenie, odczuwanie, które dotyczy sfery psychicznej oraz Twojego ciała. Pojawiają się bezwarunkowo i dotyczą tych kwestii, które są dla Ciebie ważne. Nie ma złych ani dobrych emocji. Emocje są. Emocje mają swoją energię, znak „+” pozytywny lub „-” negatywny, intensywność oraz określony czas trwania (dobrze, że żadna emocja nie trwa wiecznie), mogą występować pojedynczo lub grupowo. Emocje mają swój kierunek. Możemy kierować je do siebie lub na innych. Występują u ludzi i u zwierząt, są uniwersalne. Traktuj je jak znak drogowy, który informuje, wskazuje, ostrzega, opiekuje się Tobą. Każda z emocji będzie informować nas o czym innym. Na dobry początek warto nauczyć się rozpoznawać w sobie te podstawowe emocje. Ja wyróżniam ich kilka.
Radość.
Pierwszą z nich jest radość. Pamiętaj, że ze względu na intensywność używamy różnych określeń, np. bardzo intensywna radość to euforia, lub ekscytacja, zaś taka umiarkowana to spokój, spełnienie. Ta różnorodność określeń dotyczy wszystkich emocji. Warto jednak określić tę podstawową, która wskaże nam podstawową informację. Radość mówi o tym, że nasze potrzeby są realizowane, że jest nam dobrze w życiu, że się dobrze bawimy. Daje nam energię i motywację do działania. Bardzo intensywna potrafi zmęczyć. Bywa bardzo energetyczna. Kiedy nie potrafimy przyjmować takiej energii, to może przysporzyć nam kłopotów w postaci bezsenności czy trudności w skupieniu uwagi.
Złość.
Kolejna to złość. Jest związana z Naszymi granicami. Uruchamia się, kiedy widzimy, że zostaliśmy wykorzystani, niesprawiedliwie potraktowani. Adekwatna złość jest emocją bardzo potrzebną. Niektórzy jednak odczuwają jej zbyt dużo, a to utrudnia im bycie wdzięcznym i szczęśliwym. Bardzo silna złość może przemienić się w agresję do innych lub do siebie. To emocja, która pozwala nam przetrwać, bo uruchamia system walki o to co ważne.
Smutek.
Smutek pojawia się w odpowiedzi na stratę. Nie tylko stratę fizyczną, ale też taką wyobrażoną. Jest to emocja, dzięki której wiemy że coś było dla Nas bardzo ważne. Zabiera nam energię, aby wytworzyć przestrzeń i czas na refleksję oraz przeżycie straty. Smutek nie jest depresją, żałoba również nie jest depresją. To emocja, która pozwala nam zaopiekować się powstałą pustką.
Strach i lęk.
Przy tej emocji, potocznie zamiennie stosujemy dwie nazwy strach i lęk. Jednak każda z nich informuje nas o czymś innym. Możemy bać się czegoś realnego i tu mówimy o strachu, lub wyobrażonego – to lęk. Jest to emocja odpowiedzialna za przetrwanie. Mobilizuje cały nasz organizm do ucieczki, może nas również sparaliżować i odebrać świadomość, co również ma sens w obliczu spotkania z niedźwiedziem. Emocja ta jest silnie związana z naszym organizmem,bo doświadczając jej czujemy przyśpieszone bicie serca, oddech i musimy skorzystać z łazienki. Nadmierny i nieadekwatny lęk obniża jakość naszego życia. Zaburzenia lękowe to częste problemy rozpoznawane w gabinetach psychoterapeutyczny.
Wstyd.
Warto wspomnieć o tej społecznej emocji jaką jest wstyd. Jest związana z zasadami, normami. Odstawanie, odróżnianie się może powodować wstyd jeśli uznamy, że nie pasujemy, przekroczyliśmy zasady. Dzięki tej emocji możemy tworzyć społeczności. Chroni nas przed robieniem niestosownych „głupot”. Przede wszystkim jednak pozwala nam rozpoznać zakodowane w nas normy i zasady, nie zawsze zasadne. Nadmierny wstyd powoduje wycofanie oraz wykluczenie.
Niektóre emocje lubimy, innych się wystrzegamy, na niektóre zamykamy. Warto zadać sobie pytanie: jak jest ze mną?, jakie emocje są przy mnie, a których nie chcę w moich życiu? To, że nie nazywam lub nie mówię o emocjach nie oznacza, że ich nie ma. One cały czas działają i wpływają na nas. Pamiętaj , że emocje są wypadkową naszego rozumienia konkretnej sytuacji, tym samym wpływają na nasze zachowanie.
Rozumienie emocji daje nam wybór. I chyba tym jest psychoterapia. Rozumieniem i dawaniem sobie wyboru i wolności.
Pamiętaj, że emocje wypływają z interpretacji świata, nie odzwierciedlają świata w 100%.Są naszym subiektywnym doświadczeniem. Sprawdzaj czy Twoje emocje są adekwatne do rzeczywistości. Emocje nie są Tobą, Ty nie jesteś emocją. Czasem emocje nas zalewają i mamy wrażenie, że się nigdy nie skończą. Są jednak jak fala, która obmywa Twoje ciało, lub tylko stopy i po jakimś czasie odpływa. Co więcej, możemy mówić o emocjach pierwotnych oraz wtórnych. Ta sytuacja jest bardziej skomplikowana. Kiedy nie mamy możliwości, przestrzeni na przeżywanie jakiejś emocji np. wstydu to często zamieniamy ją np. na złość. Psychoterapia pozwala nam na rozpoznanie pierwotnych emocji, aby móc lepiej, skuteczniej się sobą zaopiekować.